რა იმალება ანტარქტიდის ყინულის ქვეშ? – სრულიად დაფარული სამყარო

ანტარქტიდის ყინულის საფარის ქვემოთ სრულიად დაფარული სამყარო იმალება: მეცნიერებმა აღმოაჩინეს სხვადასხვა სახეობის ბიომები, დაფარული მდინარეები და ტბები, მთები და ხეობები, პრიმიტიული ბაქტერიები და უძველესი ეკოსისტემების ნარჩენებიც კი.

ანტარქტიდა, ჩვენი პლანეტის ყველაზე ცივი და ნაკლებად შესწავლილი კონტინენტი, ჯერ კიდევ უამრავ საიდუმლოს ინახავს. მიუხედავად იმისა, რომ მისი ტერიტორიის თითქმის მთელი ზედაპირი თეთრი, სქელი ყინულითაა დაფარული, მეცნიერებს ჯერ მხოლოდ ზედაპირული წარმოდგენა აქვთ, რა იმალება ამ ლითონის მსგავსად გამყარებულ ფენების ქვეშ.

ყინულოვანი საფარის ზომა და ხანგრძლივობა

გლობალური მასშტაბით ანტარქტიდის ყინულის საფარი ერთ-ერთი ყველაზე მასიური ბუნებრივი სტრუქტურაა დედამიწაზე. მისი საშუალო სისქე დაახლოებით 2.2 კილომეტრია, რაც უდრის დაახლოებით 20 საფეხბურთო მოედნის სიმაღლეს. ეს გიგანტური ყინულის ქოხი დაახლოებით 34 მილიონი წლის განმავლობაში იცავდა კონტინენტის ზედაპირს გარე ზემოქმედებისგან.

რა იმალება ანტარქტიდის ქვეშ?

მიუხედავად თანამედროვე ტექნოლოგიებისა, ადამიანის პირდაპირი შეღწევა ანტარქტიდის სიღრმეში თითქმის შეუძლებელია. მეცნიერები იყენებენ სატელიტურ გამოსახულებებს, რადარის ტექნოლოგიებსა და ბურღვით სისტემებს, რათა შეისწავლონ ყინულის ქვეშ არსებული ლანდშაფტი.

ზოგიერთი კვლევა მიუთითებს, რომ ყინულის საფარის ქვეშ შესაძლოა იმალებოდეს მთები, უძველესი მდინარეები, გაყინული ტბები და შესაძლოა თუნდაც სიცოცხლის ნარჩენები. ერთ-ერთი ყველაზე საინტერესო აღმოჩენა იყო ვოსტოკის ტბა, რომელიც დაფარულია რამდენიმე კილომეტრიანი ყინულით და შესაძლოა ასობით ათასი წელია იზოლაციაში იმყოფება.

რატომ არის ანტარქტიდა ასეთი მნიშვნელოვანია მეცნიერებისთვის?

ანტარქტიდის კვლევა გვთავაზობს უნიკალურ შესაძლებლობას, გავიგოთ:

• კლიმატური ცვლილებების გრძელვადიანი გავლენა;

• პლანეტის გეოლოგიური ევოლუციის დეტალები;

• სიცოცხლის არსებობის შესაძლებლობები ექსტრემალურ პირობებში;

• გლობალური ზღვის დონის ცვლილების პროგნოზირება.

მომავალი კვლევები და მოლოდინები

მეცნიერები განაგრძობენ ანტარქტიდის შესწავლას ახალი მეთოდებით, მათ შორის ხელოვნური ინტელექტის, ღრმა რადარის და რობოტიზირებული ბურღვითი სისტემების გამოყენებით. ყოველი ახალი აღმოჩენა ამ რეგიონიდან შეუძლია ძირეულად შეცვალოს ჩვენი წარმოდგენა დედამიწის წარსულზე და მომავლის კლიმატურ სცენარებზე.

ანტარქტიდის ტერიტორიის თითქმის 90% სქელი ყინულით არის დაფარული, რომლის სიღრმეც საშუალოდ 2.2 კილომეტრია და ასეა უკვე, დაახლოებით 34 მილიონი წლის განმავლობაში. მეცნიერებმა კი ამ დრომდე მხოლოდ ზედაპირულად შეისწავლეს ის, რაც ამ იდუმალი კონტინენტის სიღრმეში იმალება.

„ამაღელვებელია ამ წარსულ სამყაროში შეღწევა და იმის გაგება, თუ როგორ განვითარდა ეს კონტინენტი დროთა განმავლობაში და რას ნიშნავს ეს. რას გვეუბნება ეს ჩვენი საკუთარი არსებობის შესახებ ამ პლანეტაზე?“ – განუცხადა Live Science-ს იოჰან კლაგესმა, გერმანიის ალფრედ ვეგენერის ინსტიტუტის სედიმენტოლოგმა, რომელიც ანტარქტიდის კლიმატის ისტორიას იკვლევს.

კლაგესმა ანტარქტიდაში მუშობისას პირველი ქარვის ნამარხი აღმოაჩინა – იმ უძველესი ტროპიკული ტყის ნაშთი, რომელიც კონტინენტს დაახლოებით 90 მილიონი წლის წინ ფარავდა. მეცნიერი ვარაუდობს, რომ მომავალ ექსპედიციებში, სავარაუდოდ, კიდევ უფრო მეტ ქარვას აღმოაჩენენ.

ანტარქტიდაზე ასევე მდებარეობს 400-ზე მეტი წყალქვეშა ტბა. უდიდესი მათგანი „ვოსტოკი“ ზედაპირიდან 4 კილომეტრის სიღრმეზეა. „და რა არის იქ? ალბათ მიკრობები. მაგრამ ასევე, ყინულის უზარმაზარი წნევის გამო, სავარაუდოდ, ისეთი სიცოცხლეც, რომელიც დედამიწაზე სხვაგან არ გვხვდება“, – ამბობს კლაგესი.

მეცნიერებმა ყინულის ქვეშ სამყაროს შესასწავლად რადარები გამოიყენეს. ისინი აცხადებენ, რომ ყინულით დაფარული სამყაროს შესწავლა ძალიან მნიშვნელოვანია, რათა შესაძლებელი იყოს იმის პროგნოზირება, თუ რა მოხდება ყინულის დნობის შემთხვევაში.