შვედების ტრადიცია, რომელიც სტუმარს მშიერს ტოვებს – იცოდით, რატომ არ პატიჟებენ ისინი მეგობარს მაგიდათან

შვედეთში ბევრი რამ შეიძლება უცხოსათვის გასაკვირი იყოს — ჭიქით ყინულის წყლის სმა შუა ზამთარშიც, ან ის, რომ თითქმის ყველას აქვს საკუთარი საყვარლად გაფორმებული აივანი. მაგრამ ერთ-ერთი ყველაზე გამაოგნებელი დეტალი, რასაც ტურისტები და უცხოეთში გაზრდილი ადამიანები ამჩნევენ, არის ერთი უცნაური ტრადიცია: თუ მეგობრის სახლში სტუმრად ხარ, დიდი შანსია, რომ სადილად არ დაგპატიჟონ. არა იმიტომ, რომ არ უყვარხარ ან არ სურთ შენი გამასპინძლება — ეს უბრალოდ მათი კულტურის ნაწილია.

ეს პრაქტიკა იმდენად გავრცელებულია, რომ რამდენიმე წლის წინ სოციალურ ქსელებში სერიოზული დისკუსიები გამოიწვია. სხვაგან, მაგალითად იტალიაში, საქართველოში ან მექსიკაში, მასპინძლის მხრიდან შეურაცხმყოფელიც კი იქნებოდა სტუმრის საკვების გარეშე დატოვება. შვედეთში კი ეს ჩვეულებრივი ამბავია.

მიზეზი ძველ სოციალურ ჩვევებშია — ბავშვობიდანვე მიაჩნდათ, რომ ოჯახში კვება არის პირადი საქმე, და ყოველი ოჯახი საკუთარ გრაფიკს, პროდუქტებსა და ხარჯებს თავად უნდა მართავდეს. ბავშვები მეგობრის სახლში წასვლამდე ხშირად ცალკე ჭამენ, ან თუ სტუმრობისას სადილის დრო დგება, სტუმარი უბრალოდ თამაშს აგრძელებს ოთახში, სანამ მასპინძელი ოჯახი სამზარეულოში იკრიბება.

როგორც სტოკჰოლმში მცხოვრები ანა ბერგსტრემი ამბობს: „ეს უბრალოდ ასეა. ბავშვობაში, როცა მეგობართან ვიყავი, ვიცოდი, რომ სადილი მათ ოჯახთან ერთად არ მექნებოდა. ეს არ იყო უხერხული — უბრალოდ წესის ნაწილი იყო.“

ამ ტრადიციას ზოგი ეკონომიურ მიზეზსაც უკავშირებს. შვედეთის ისტორიის ნაწილში, განსაკუთრებით სოფლებში, პროდუქტები ზუსტად იყო გათვლილი ოჯახის წევრებზე, და მოულოდნელ სტუმარს დამატებითი პორციის გამოყოფა ყოველთვის შესაძლებელი არ იყო. დროთა განმავლობაში ეს პრაგმატული მიდგომა სოციალურ ნორმად ჩამოყალიბდა.

როგორც მალმოს უნივერსიტეტის სოციოლოგი იენს ჰოლმგრენი ამბობს: „ეს არ არის სიძუნწე — ეს არის საზღვრების პატივისცემა. ჩვენ ვაფასებთ პირად სივრცეს, და ამაში შედის საკვების დროაც.“

თანამედროვე შვედეთშიც კი, როცა მაღაზიებში საკვების უხვი არჩევანია, ეს ჩვევა ბოლომდე არ გამქრალა. მართალია, ქალაქებში მცხოვრები ახალგაზრდები უფრო გახსნილები და მასპინძლობის სურვილით სავსენი არიან, მაგრამ ძველი ინსტინქტი ჯერ კიდევ მოქმედებს, განსაკუთრებით ოჯახებში, სადაც ტრადიციული წესრიგი ფასობს. ასე რომ, თუ შვედ მეგობართან აღმოჩნდებით და სადილის მაგიდაზე ადგილი არ დაგითმეს, ეს არაა უპატივცემულობა — ეს უბრალოდ შვედური ყოფის ნაწილია, და თქვენც შეგიძლიათ ამ დროს მშვიდად გააგრძელოთ ლეგოს აწყობა ან PlayStation-ის თამაში.

ასევე ნახეთ: „მარტივი რიტუალი პრობლემებისგან თავის დასაღწევად…“ – რას გვირჩევს ასტროლოგი