ქართული ვაზის ძირითადი ჯიშები გავრცელების მიხედვით

ქართული ვაზის ძირითადი ჯიშები გავ­რცე­ლების მიხედვით

ქართული ვაზის ძირითადი ჯიშები…

თეთრყურძნიანი:
რქაწითელი – კახეთი
კახური მწვანე – კახეთი
ხიხვი – კახეთი
წულუკიძის თეთრა – რაჭა
გორულა მწვანე – ქართლი
სუფრის მწვანე – ქართლი
ჩინური – ქართლი
ცოლიკაური – იმერეთი, გურია, სამეგრელო, აჭარა, აფხაზეთი
ციცქა – იმერეთი
კრახუნა – იმერეთი
წითელყურძნიანი:
საფერავი – კახეთი
ალექსანდრიული – ქვემო რაჭა
უსახელაური – ლეჩხუმი
ოჯალეში – სამეგრელო
ჩხავერი – გურია
ადესა – გურია, იმერეთი, აჭარა, სამეგრელო, ქართლი, კახეთი
ალადასტური – გურია, იმერეთი
რქაწითელი – საქართველოს უძველეს ჯიშ­თა ჯგუფს ეკუთვნის, კახეთის ვენა­ხების თი­თ­ქმის 70% რქაწითლისაგან შედგება. ხელშემწყობ ეკოლოგიურ პირობებში უხვმოსავლიანობით ხასიათდება. მტევანი საშუალო სიდიდის, ხშირ შემთხვევაში, ცი­ლინდრული ფორმისაა. მარცვალი საკმაოდ თხელკანიანია. სრული მწიფობის პერიოდში მარცვალი მომწვანო-ყვითელ ფერს იღებს, წვნიანი და მეტად სასიამოვნო ტკბილი, ოდნავ მომჟავო გემოთი.
რქაწითლის ღვინოს აქვს ყველა ის ჰარმო­ნიული თვისება, რაც უნდა ახასიათებდეს მა­ღალხარისხოვან სუფრის ღვინოს, ამასთანა­ვე, ის ტრანსპორტაბელურია და დიდ­ხანსაც ინახება.
რქაწითლის ყურძენი საუკეთესოა, როგორც სასუფრეც; კახეთის პირობებში სრულ მწიფობაში სექტემბრის შუა რიცხვებიდან შედის.
კახური მწვანე – ერთ-ერთი საუკეთესო ჯიშ­თაგანია. თბილი ზომიერი ჰავის პირობებში და არაგადამეტებულ მშრალ ნიადაგურ რაიონებში კარგი მოსავლიანობით ხასიათდება.
მტევანი ფორმით კონუსისებური, ფრთიანი და უფრო ხშირად თხელია; მარცვალი თხელკანიანია, წვნიანი, მეტად სასიამოვნო ტკბილი გემოთი.
კლიმატური პირობების მიმართ კახური მწვა­ველის ხანაში სინაზესთან ერთად მეტად სასიამოვნო ბუკეტს ივითარებს. კახეთის პირობებში ყურძენი სრულ მწიფობაში სექტემბრის შუა რიცხვებიდან შედის.
გორულა მწვანე – ძვირფასი საღვინე ჯიშია. ვაზი ღონიერი ზრდითა და საშუალო მოსავლიანობით ხასიათდება.
მტევანი დიდი ან საშუალოზე დიდი ზომისაა, ფორმით განიერკონუსისებური და გ­ანტოტვი­ლია, მარცვალი -ოდნავ ოვალური, თხელკანიანი, მკვრივი. სრულ მწიფობაში მომწვანო ფერისაა მოყვითალო ელფერით; რბილობი წვნია­ნია, სასიამოვნოდ ტ­კბილი. მას ფართოდ იყენებენ მაღალხარისხოვანი შუშხუნა („შამპანური“) ღვი­ნოების დასამზადებლად.
ეს ჯიში ძირითადად გავრცელებულია გორისა და კასპის რაიონებში, გვხვდება აგრეთვე ხაშურის, დუშეთისა და ცხინვალის რაიონებში.
ჩინური – თავიდანვე იცოდეთ, რომ ამ ჯიშს ჩინეთთან არავითარი კავშირი არა აქვს. მისი სახელი წარმოდგება სიტყვა „ჩინებულიდან“. საქართველოში, რაც საუკეთესო იყო, ჩინებულს უწოდებდნენ.
ეს ჯიში მართლაც ჩინებულია საღვინე და სა­შამპანურე მასალად. ვაზი ძლიერი ზრდი­თა და უხვმოსავლიანობით ხასიათდება. მტე­ვანი მოგ­რძო ცილინდრული, ზოგჯერ ცილინ­დრულ-კონუსისებურია, საკმაოდ კუმსი. მარცვალი თხელ­კანიანია, ხორციანი, წვნიანი, სასიამოვნო ტკბილი გემოთი. ყურძენი სრულ სიმწიფეში შედის ოქტომბრის პირველი ნახევრიდან.
ჩინური ჯიში საუკეთესო სასუფრე ყურძნადაც ითვლება.
საფერავი – წითელყურძნიან ჯიშებს შორის კახეთის ზონაში უპირველესია, სამეურნეო და­ნიშნულებით – მეტად ძვირფასი. ვაზი ღონიერი ზრდით ხასიათდება და სათანადოდ შერჩეულ ნიადაგურ პირობებში კარგ მოსავალს იძლევა.

ვაზის გრუნტში მყნობა

წყარო: ნიკოლოზ იოსებიძე, ყველაფერი საოჯახო მეურნეობის შესახებ (გამომცემლობა პალიტრა L)