სერიოზული საფრთხე – რატომ არის საშიში?

7 ოქტომბერი 2025

119

ნიტაზენები — ფენტანილზე 20-ჯერ უფრო ძლიერი ოპიოიდები უკვე სერიოზულ საფრთხედ იქცა

ავტორი: პროფესორი გიორგი ფხაკაძე,
sheniekimi.ge | ოფიციალური სამედიცინო საინფორმაციო პლატფორმა

რა ხდება?

ბოლო პერიოდში სამედიცინო და საზოგადოებრივი ჯანდაცვის წრეებში საგანგაშო სიგნალი გაისმა: ნიტაზენები — ახალი თაობის სინთეზური ოპიოიდები — აღმოჩნდნენ ფენტანილზე 20-ჯერ უფრო ძლიერები.

ეს ნივთიერებები პირველად 1950-იან წლებში სინთეზირდა, თუმცა არასოდეს ყოფილა დამტკიცებული სამედიცინო გამოყენებისთვის. დღეს კი, ისინი არალეგალურ ბაზარზე „ჩუმად“ ვრცელდება, ხშირად ყალბი აბების ან ფხვნილების სახით.

რატომ არის საშიში?
• პოტენცია — ნიტაზენები ასობით ან ათასობითჯერ ძლიერია მორფინთან შედარებით.
• დაუდევარი შერევა — ხშირად ირევიან ფენტანილთან ან მეტამფეტამინთან ერთად, რაც ზედოზირების შანსს აორმაგებს.
• დიაგნოსტიკა — ჩვეულებრივი ნარკოტესტებით ნიტაზენების აღმოჩენა ძალიან რთულია.
• ანტიდოტი — ნალოქსონი, რომელიც ფენტანილის დროს ხშირად სიცოცხლეს იცავს, ნიტაზენების შემთხვევაში სუსტად მოქმედებს.

რეალური მონაცემები

2025 წელს Vanderbilt-ისა და Pittsburgh-ის უნივერსიტეტების მკვლევრებმა Pain Medicine-ში გამოქვეყნებული მიმოხილვით აჩვენეს, რომ:
• 2019–2023 წლებში მხოლოდ ტენესის შტატში 92 სიკვდილი დაფიქსირდა ნიტაზენებთან დაკავშირებული ზედოზირებით.
• ბევრ შემთხვევაში ნალოქსონი საერთოდ არ იქნა გამოყენებული, ან არ აღმოჩნდა ეფექტური.
• მსხვერპლთა უმეტესობამ არც კი იცოდა, რომ ნიტაზენს იღებდა.

რას გვასწავლის ეს კრიზისი?
• განათლება — საზოგადოებამ უნდა იცოდეს, რომ ბაზარზე არსებობს ისეთი პრეპარატები, რომელთა დოზის კონტროლი შეუძლებელია.
• დეტექციის გაუმჯობესება — საჭიროა ახალი ტესტები, რომლებიც ნიტაზენებსაც ამოიცნობს.
• ჰარმ რედაქცია — ტესტ-სტრიპების, ნალოქსონისა და სხვა რესურსების უფრო ფართო ხელმისაწვდომობა.
• კოორდინაცია — ექიმები, საზოგადოებრივი ჯანდაცვის ექსპერტები და სამართალდამცავები უნდა გაერთიანდნენ ამ ტალღის შესაჩერებლად.

ხრშიად დასმული კითხვები

ნიტაზენები ფენტანილზე საშიშია?
დიახ. კვლევები მიუთითებს, რომ ისინი შეიძლება იყოს 20-ჯერ უფრო ძლიერი, რაც ნიშნავს, რომ უმცირესი დოზაც კი სასიკვდილოა.

ნალოქსონი მუშაობს ნიტაზენებზე?
ნაწილობრივ. სტანდარტული დოზა ხშირად არ არის საკმარისი და შესაძლოა განმეორებითი ინექცია გახდეს საჭირო.

როგორ შეიძლება მოსახლეობის დაცვა?
საჭირო არის განათლება, ტესტირების ხელმისაწვდომობა და ანტიდოტების გავრცელება. განსაკუთრებით მნიშვნელოვანია ახალგაზრდებისთვის ინფორმაციის მიწოდება.

მეტი უახლესი და სანდო სამედიცინო ინფორმაცია იხილეთ ოფიციალურ პლატფორმაზე:
www.sheniekimi.ge – შენი ექიმი, შენი სივრცე, შენი ჯანმრთელობა

გადმოწერე აპლიკაცია “შენი ექიმი” – პირველი ქართული სამედიცინო პლატფორმა!
მიიღე სანდო და აქტუალური ინფორმაცია ჯანმრთელობის შესახებ – საქართველოდან და მთელი მსოფლიოდან.
iPhone: https://apps.apple.com/app/sheniekimi/id6746522706
Android: https://play.google.com/store/apps/details…
Telegram არხი: https://t.me/SheniEkimi

პროფესორი გიორგი ფხაკაძე — დავით ტვილდიანის სამედიცინო უნივერსიტეტის პროფესორი, დიპლომირებული მედიკოსი (MD), ჯანდაცვის მაგისტრი (MPH) და მედიცინის დოქტორი (PhD მედიცინის მეცნიერებათა დოქტორი) — არის საზოგადოებრივი ჯანდაცვის ინსტიტუტის თავმჯდომარე და საერთაშორისო ჯანდაცვის აღიარებული ექსპერტი, რომელსაც აქვს 25 წელზე მეტი გამოცდილება როგორც საქართველოში, ისე საერთაშორისო დონეზე.

ლიტერატურა (Vancouver სტილი)
1. Mortman R, Durbhakula S, Emerick T. Nitazenes: Are Pain Physicians Aware of the Risks? Pain Med. 2025 Sep 14.
2. Tennessee Department of Health. Drug Overdose Death Data 2019–2023. Nashville: TDOH; 2024.
3. World Health Organization. Opioid overdose. WHO; 2023. Available from: https://www.who.int/news…/fact-sheets/detail/opioid-overdose
4. National Institute on Drug Abuse (NIDA). Fentanyl DrugFacts. NIDA; 2024.

#drpkhakadze #აქხარისხია #შენიექიმი #accreditationge #გიორგიფხაკაძე #შენიამბები #sheni #sheniambebi
Giorgi Pkhakadze SheniEkimi.ge • შენი ექიმი SheniAmbebi.ge • შენი ამბები SheniSilamaze.ge • შენი სილამაზე SheniMedicina.ge • შენი მედიცინა supplement.ge