რომელი ტიპის ადამიანებს შეუძლიათ ზუსტად იწინასწარმეტყველონ თავიანთი სიცოცხლის ხანგრძლივობა

ეს არის დასკვნა, რომელთანაც ბათის უნივერსიტეტის ეკონომიკისა და ქცევითი მეცნიერებების პროფესორი, კრის დოუსონი, მივიდა. ნაშრომი გამოქვეყნდა ჟურნალში Journal of Personality and Social Psychology (JPSP).

მეცნიერმა გააანალიზა 50 წელზე უფროსი ასაკის თითქმის ოთხი ათასი ადამიანის მონაცემები ბრიტანული გრძელვადიანი კვლევის ფარგლებიდან. მონაწილეებს სხვადასხვა წლებში სთხოვეს შეეფასებინათ ალბათობა, რომ ისინი გარკვეულ ასაკამდე იცოცხლებდნენ – მაგალითად, 75 ან 85 წლამდე. ეს პროგნოზები შედარებული იყო სიცოცხლის ხანგრძლივობის რეალურ სტატისტიკურ მონაცემებთან.

ინტელექტის გავლენის დასადასტურებლად, ასევე გამოყენებული იქნა მონაწილეთა გენეტიკური მონაცემები. IQ დონე შეფასდა კოგნიტური ტესტების, ასევე პოლიგენური ინდიკატორების გამოყენებით – გენეტიკური მარკერების ერთობლიობა, რომელიც დაკავშირებულია სწავლის შესაძლებლობებთან. ორივე დაკავშირებული იყო პროგნოზების სიზუსტესთან.

აღმოჩნდა, რომ უფრო მაღალი IQ-ს მქონე ადამიანები გაცილებით ზუსტ და სტაბილურ პროგნოზებს აკეთებდნენ. მათ მოლოდინებსა და ობიექტურ ალბათობას შორის სხვაობა თითქმის 20%-ით ნაკლები იყო.

პირიქით, დაბალი IQ-ს მქონე მონაწილეები უფრო მეტად მიდრეკილნი იყვნენ შეცდომებისკენ როგორც გადაჭარბებული ოპტიმიზმის, ასევე პესიმიზმის მიმართულებით.

ასევე აღმოჩნდა, რომ დაბალი ინტელექტის მქონე ადამიანები უფრო ხშირად იცვლიდნენ შეფასებებს ერთი გამოკითხვიდან მეორეში, რაც მიუთითებს მათი მომავლის შესახებ წარმოდგენების არასტაბილურობაზე. ამავდროულად, ავტორის თქმით, ასეთი შეცდომები გავლენას ახდენს ცხოვრებისეულ მნიშვნელოვან გადაწყვეტილებებზე – მაგალითად, რამდენს ზოგავს ადამიანი პენსიაზე გასვლისთვის ან ზრუნავს ჯანმრთელობაზე.

მიჩიგანის უნივერსიტეტის მეცნიერებმა აღმოაჩინეს, რომ ტვინი აღიქვამს დაბალ ტემპერატურას სპეციალიზებული სენსორული წრედის მეშვეობით, რომელიც განსხვავდება სითბოსთვის პასუხისმგებელი გზებისგან. კვლევის შედეგები გამოქვეყნებულია ჟურნალ Nature Communications (NatCom)-ში.

ადრე ითვლებოდა, რომ ტემპერატურის ყველა სიგნალი, სიცივიდან სიცხემდე, ტვინში ერთი, საერთო გზით მიდის. თუმცა, ახალი კვლევა აჩვენებს, რომ არსებობს განსხვავებული ნერვული წრედები სიცივის ამოსაცნობად, რაც ტემპერატურის აღქმის დარღვევების უკეთ გაგებისა და მკურნალობის შესაძლებლობას ქმნის.

მეცნიერებმა ეს გზა თაგვებში ვიზუალიზაციის ტექნოლოგიის, ელექტროფიზიოლოგიური მონიტორინგისა და გენეტიკური ანალიზის გამოყენებით დაადგინეს. მათ აღმოაჩინეს კანის სპეციფიკური რეცეპტორები, რომლებიც აქტიურდებიან 15-დან 25°C-მდე ტემპერატურაზე. ეს სენსორები აღაგზნებენ სენსორულ ნეირონებს, რომლებიც სიგნალებს ზურგის ტვინში გადასცემენ, სადაც ისინი ძლიერდება.

მიუხედავად იმისა, რომ მხოლოდ სიცივის რეცეპტორების აღმოჩენამ მკვლევარებს 2021 წელს ნობელის პრემია მოუტანა, ზურგის ტვინის ინტერნეირონების როლის შესწავლა სიცივის სიგნალის გაძლიერებაში ახალი ნაბიჯი იყო სენსორული სისტემების შესწავლაში.

თაგვებში ამ უჯრედების გამორთვით, მეცნიერებმა აღმოაჩინეს, რომ ცხოველები წყვეტდნენ სიცივეზე რეაგირებას, მაგრამ მგრძნობიარე რჩებოდნენ სიცხის მიმართ. „ეს აჩვენებს, რომ სიცივე ტვინისკენ მიდის საკუთარი უნიკალური გზით, სხვა ტემპერატურული სტიმულებისგან განცალკევებით“, – თქვა კვლევის თანაავტორმა ბო დუანმა. გუნდი ახლა გეგმავს ცივი წრედის ურთიერთქმედების შესწავლას სხვა სენსორულ სისტემებთან, მათ შორის ტკივილთან და ქავილთან.

აღმოჩენას შეიძლება ჰქონდეს პრაქტიკული შედეგები. მაგალითად, ქიმიოთერაპიის გავლისას პაციენტები ხშირად განიცდიან სიცივის ალოდინიას (მტკივნეულ რეაქციას თუნდაც მსუბუქ გაგრილებაზე). ამ მგრძნობელობის მექანიზმების გაგება ხელს შეუწყობს მიზნობრივი თერაპიების შემუშავებას, რომლებიც შეამცირებენ დისკომფორტს და გვერდით მოვლენებს.

ასევე ნახეთ: „მარტივი რიტუალი პრობლემებისგან თავის დასაღწევად…“ – რას გვირჩევს ასტროლოგი