გრეიპფრუტი წარმოუდგენლად ჯანსაღი ხილია, რომელიც შეიცავს ბევრ სხვადასხვა ვიტამინს, ასევე ბოჭკოვან, კალიუმს, ანტიოქსიდანტებს და ა.შ. ძალიან სასარგებლოა გულ-სისხლძარღვთა სისტემისთვის, თირკმელებისთვის, ძვლებისთვის და სხეულის სხვა სისტემებისთვის. გაციების დროს რეკომენდებულია გრეიპფრუტის მიღებაც. თუმცა არის შემთხვევები, როცა მისი ჭამა აკრძალულია. მაგალითად, არ უნდა მიირთვათ ხილი ან დალიოთ მისი წვენი მედიკამენტების მიღებისას. ამან შეიძლება გამოიწვიოს სერიოზული გვერდითი მოვლენები. მაგრამ რას უკავშირდება ეს და რომელი მედიკამენტების მიღებაა საშიში?
როგორ ურთიერთქმედებს გრეიპფრუტი მედიკამენტებთან?
გრეიპფრუტის წამლებთან ურთიერთქმედების მიზეზი არის მასში შემავალი ქიმიკატების ჯგუფი, კერძოდ ფურანოკუმარინები. მათ შეუძლიათ გავლენა მოახდინონ გარკვეული მოლეკულების და ფერმენტების ფუნქციობაზე, ანუ პროტეინებზე, რომლებიც პასუხისმგებელნი არიან ორგანიზმში გარკვეულ ქიმიურ რეაქციებზე.
გადაყლაპვისას წამალი იშლება ან მეტაბოლიზდება წვრილ ნაწლავში ფერმენტებით. ყველაზე მნიშვნელოვანი ფერმენტი არის ციტოქრომ P450 3A4, რომელიც ასევე ცნობილია როგორც CYP3A4. მაგრამ თუ ადამიანი წამლის მიღებასთან ერთად გრეიფრუტსაც მიირთმევს, ორგანიზმში ფურანოკუმარინების დაშლა იწყება. მათ წარმოებულებს შეუძლიათ დაბლოკონ CYP3A4 ფერმენტი.
რა ხდება? მედიკამენტები ჩვეულებრივ წყვეტს ორგანიზმში დაშლას, რის შედეგადაც დიდი რაოდენობით აქტიური ნივთიერებები შედის სისხლში. მარტივად რომ ვთქვათ, გრეიპფრუტს შეუძლია გაზარდოს პრეპარატის დოზა და ასევე შეინარჩუნოს პრეპარატი ორგანიზმში. შედეგები დამოკიდებულია წამლების ტიპზე, რომელიც ადამიანმა მიიღო. ზოგიერთ შემთხვევაში, ამან შეიძლება გამოიწვიოს ჯანმრთელობის სერიოზული პრობლემები.
რომელი წამლების მიღება არ შეიძლება გრეიპფრუტთან ერთად?
განსაკუთრებით საშიშია გრეიპფრუტის ჭამა არტერიული წნევის წამლების მიღებისას, როგორიცაა ნიფედიპინი. არტერიული წნევის შესამცირებლად მედიკამენტები ამშვიდებს სისხლძარღვებს. თუ ადამიანი ბევრ გრეიპფრუტთან ერთად წამალს იღებს, არტერიული წნევა შეიძლება ძალიან დაეცეს. ამან თავის მხრივ შეიძლება გამოიწვიოს ბრადიკარდია, ანუ ძალიან ნელი გულისცემა.
სურსათისა და წამლების ადმინისტრაციის (FDA) თანახმად, გრეიპფრუტი ზრდის გარკვეული კორტიკოსტეროიდების დონეს. ეს უკანასკნელი გამოიყენება ანთებითი დაავადებების სამკურნალოდ, როგორიცაა კრონის დაავადება. ფურანოკუმარინები ასევე ზრდის იმუნოსუპრესანტების დონეს, როგორიცაა ციკლოსპორინი. ექსპერტების აზრით, ამან შეიძლება ზიანი მიაყენოს თირკმელებს.
მსგავსი ეფექტი ხდება შფოთვის საწინააღმდეგო მედიკამენტების მიღებისას, რომლებიც შეიცავს ბენზოდიაზეპინებს. ასეთი პრეპარატები, მაგალითად, მოიცავს დიაზეპამს. ამან შეიძლება გამოიწვიოს ზედმეტი ძილიანობა. ზოგიერთ შემთხვევაში, შედეგები შეიძლება იყოს უფრო სერიოზული, როგორიცაა სუნთქვის გაძნელება.
ზოგიერთ შემთხვევაში, გრეიპფრუტს შეუძლია, პირიქით, შეამციროს სისხლში შემავალი წამლის დოზა. მაგალითად, ეს ეხება ალერგიის წამლების მიღებისას, როგორიცაა ფექსოფენადინი. მიზეზი ის არის, რომ ფექსოფენადინი უჯრედებში ხვდება გადამტანი ცილების გამოყენებით.
რამდენი გრეიპფრუტის ჭამა შეიძლება მედიკამენტების მიღებისას?
იმავე FDA-ს თანახმად, გრეიპფრუტის ეფექტი მედიკამენტების მიღებისას შეიძლება განსხვავდებოდეს იმის მიხედვით, თუ რა რაოდენობას მიიღებთ. მაგრამ ნებისმიერ შემთხვევაში, ეს შედეგები შეიძლება ძალიან სერიოზული იყოს.
ერთმა გრეიპფრუტმაც კი შეიძლება შეცვალოს ორგანიზმის რეაქცია წამალზე. ამიტომ, მედიკამენტების მიღებისას უმჯობესია მთლიანად გამორიცხოთ რაციონიდან ეს ხილი და მისი წვენი.
სხვათა შორის, გრეიპფრუტს ხშირად ურჩევენ გაციების დროს. მიზეზი ის არის, რომ ის შეიცავს არა მხოლოდ დიდი რაოდენობით C ვიტამინს, არამედ ბუნებრივ ანტივირუსულ ნივთიერებას. თუმცა, თუ ავადმყოფობის დროს იღებთ სხვა ანტივირუსულ მედიკამენტებს, დარწმუნდით, რომ მათი მიღება შეიძლება გრეიპფრუტთან ერთად.
კიდევ რომელი ხილი არ უნდა მიირთვათ მედიკამენტების მიღებისას?გრეიპფრუტი არ არის ერთადერთი ხილი, რომელიც ურთიერთქმედებს მედიკამენტებთან. მაგალითად, Harvard Health იუწყება, რომ ფრთხილად უნდა იყოთ მედიკამენტების მიღებასთან დაკავშირებით, თუ წინა დღით შეჭამეთ სევილიის ფორთოხალი, ტანგელოსი ან პომელო. ისინი ასევე შეიცავს ფურანოკუმარინებს.გარდა ამისა, ხილში შემავალი ლიმონმჟავა შეიძლება ურთიერთქმედდეს ზოგიერთ მედიკამენტთან. მაგალითად, ოსტეოპოროზის წამალი ალენდრონატი ურთიერთქმედებს ყველა ციტრუსოვან ხილთან და მათ წვენებთან. ლიმონის მჟავა ამცირებს პრეპარატის შეწოვას, რაც იწვევს მის ნაკლებეფექტურობას. ამიტომ, თუ გსურთ შეავსოთ ორგანიზმში C ვიტამინის მარაგი და იღებთ ასეთ მედიკამენტებს, უმჯობესია უპირატესობა მიანიჭოთ ტკბილ წითელ წიწაკას.თუმცა, ყველა ზემოთ ჩამოთვლილი ხილი გაცილებით ნაკლებად იწვევს გვერდით მოვლენებს.
მასალის გამოყენების პირობები
