გასტროეზოფაგური რეფლუქსური დაავადება (GERD) — ეს არის ქრონიკული პრობლემა, რომლის დროსაც კუჭის მჟავა უკან, საყლაპავისკენ ბრუნდება და იწვევს დისკომფორტს, წვას ან ტკივილს მკერდის არეში. ხშირად მას თან ახლავს ხმის ხრინწი, ყელის გაღიზიანება ან ხველა.
როდესაც მსგავსი სიმპტომები რეგულარულად მეორდება, აუცილებელია სპეციალისტის — გასტროენტეროლოგის კონსულტაცია.
რა იწვევს რეფლუქსს
რეფლუქსის ძირითადი მიზეზია საყლაპავის ქვედა სფინქტერის (კუნთოვანი სარქვლის) სისუსტე, რომელიც ჩვეულებრივ აფერხებს კუჭის შიგთავსის დაბრუნებას. მისი ტონუსის დაქვეითება ხელს უწყობს მჟავის ზემოთ ამოსვლას.
მდგომარეობის გამწვავებას იწვევს შემდეგი ფაქტორები:
-
ჭარბი წონა ან სიმსუქნე
-
უხვი საკვების მიღება, განსაკუთრებით ღამით
-
ცხარე, ცხიმიანი ან ტკბილი კერძები
-
ალკოჰოლი, ყავა და გაზიანი სასმელები
-
მოწევა
-
მჭიდრო ტანსაცმელი მუცლის მიდამოში
-
ორსულობა
როგორ ვლინდება რეფლუქსი
გასტროეზოფაგური რეფლუქსის დროს ყველაზე ხშირად აღინიშნება:
-
გულძმარვა — წვის შეგრძნება გულმკერდის არეში
-
მჟავე გემო პირში
-
ყელის ტკივილი ან ხმის დაბოხება
-
ყლაპვის სირთულე
-
მშრალი ხველა, რომელიც ღამით ძლიერდება
-
ტკივილი ზედა მუცლის არეში
სიმპტომები ხშირია ჭამის შემდეგ ან მაშინ, როცა ადამიანი წევს — ამიტომ ცხოვრების წესის მცირე ცვლილებებიც კი მნიშვნელოვნად ამცირებს დისკომფორტს.
დიაგნოზი
რეფლუქსის დასადასტურებლად ტარდება შემდეგი კვლევები:
-
გასტროსკოპია — საყლაპავისა და კუჭის ლორწოვანი გარსის ვიზუალური შეფასება;
-
24-საათიანი pH-მონიტორინგი — მჟავიანობის დონის შეფასება;
-
საჭიროებისამებრ ლაბორატორიული ანალიზები.
მკურნალობის პრინციპები
რეფლუქსის მართვა მოითხოვს როგორც მედიკამენტურ, ისე ცხოვრების წესის კორექციას.
მთავარი რეკომენდაციებია:
-
იკვებე ხშირად, მაგრამ მცირე ულუფებით;
-
არ მიირთვა წოლის წინ მინიმუმ 2–3 საათით ადრე;
-
შეზღუდე ყავა, ალკოჰოლი და მოწევა;
-
შეინარჩუნე ჯანსაღი წონა;
-
საჭიროებისამებრ გამოიყენე პროტონული ტუმბოს ინჰიბიტორები ან ანტაციდები — მხოლოდ ექიმის დანიშნულებით.
როდის არის აუცილებელი ექიმთან მისვლა
გასტროენტეროლოგის კონსულტაცია აუცილებელია, თუ გაქვს:
-
გულძმარვა კვირაში რამდენჯერმე ან თითქმის ყოველდღე;
-
ტკივილი ან წვის შეგრძნება ჭამის შემდეგ;
-
ყლაპვის გაძნელება, ხმის ცვლილება ან ხველა;
-
ყელის მუდმივი გაღიზიანება.
დროული დიაგნოსტიკა ხელს უშლის გართულებებს, მათ შორის — საყლაპავის ანთებას, ეროზიას ან წყლულის ფორმირებას.
გადმოწერე აპლიკაცია „შენი ექიმი“ – პირველი ქართული სამედიცინო პლატფორმა!
iPhone: https://apps.apple.com/fr/app/sheni/id6746877342?l=en-GB
Telegram არხი: https://t.me/SheniEkimi


