ეს “საკვები” არ არის ნამდვილი საკვები — ეს არის ჩუმი მტერი, რომელიც ნელ-ნელა გვიქმნის დაავადებებს!
ინდუსტრიულად გადამუშავებული პროდუქტები [Ultra-Processed Foods] და მათი ზიანი ჯანმრთელობაზე
დღეს მაღაზიებში რაც “საკვებად” იყიდება, ნამდვილი საკვებისგან მნიშვნელოვნად არის დაშორებული. ასეთი პროდუქტები შექმნილია არა ჩვენი ჯანმრთელობისთვის, არამედ ერთი მიზნისთვის:
გაგვიჩინოს მუდმივი ჭამის სურვილი და მოგვაჩვიოს მათზე.
ეს უკვე აღარ ჰგავს ნამდვილი კარტოფილის, ხილის, ხორცის, ბოსტნეულის ან თევზის პროდუქტს — ეს არის ხელოვნურად შექმნილი ნარევი, რომელიც მხოლოდ გემოზეა გათვლილი, არა ჯანმრთელობაზე.
რას გვაჭმევენ სინამდვილეში?
“გემრიელი და სწრაფი” საკვების უკან ხშირად დგას ინგრედიენტების ასეთი ნარევი:
- სახამებელი და შაქარი
- ხელოვნური არომატები და სუნები
- ემულგატორები და სტაბილიზატორები
- საღებავები და ტექსტურის გამაძლიერებლები
ანუ, ბევრი ასეთი პროდუქტი არის ინდუსტრიული ფორმულა, რომლის მიზანია გაიზარდოს გემო, არომატი და დამოკიდება — ხოლო კვებითი ღირებულება მინიმალურია.
კვებითი ღირებულება: ძალიან დაბალი
დამოკიდების რისკი: მაღალი
ასეთი პროდუქტი პირში სწრაფად დნება, რაც ტვინს არ აძლევს საშუალებას დროულად გადასცეს დანაყრების სიგნალი. შედეგად, ჭამას ვერ ვწყვეტთ — და ზიანს თავად ვერ ვამჩნევთ.
რატომ არის ეს სახიფათო?
ინდუსტრიულად გადამუშავებული პროდუქტები [Ultra-Processed Foods] პირდაპირ უკავშირდება:
- გულ-სისხლძარღვთა დაავადებებს
- ტვინის ფუნქციის დაქვეითებას და დემენციას
- დიაბეტს
- ქრონიკულ ანთებას
- კიბოს მომატებულ რისკს
- სიცოცხლის ხანგრძლივობის შემცირებას
ეს პროცესი ერთ დღეში არ ხდება — ეს არის ჩუმი და დაგროვებითი ზიანი, რომელიც წლების განმავლობაში ვითარდება.
როგორ გვაშლის თავს ასეთი პროდუქტები?
მწარმოებლების მთავარი მიზანია, რომ ასეთ პროდუქტს მყიდველი მუდმივად დაუბრუნდეს. ამისათვის გამოიყენება 4 ძირითადი ხრიკი:
1. იდეალური გემო, სუნი და ტექსტურა — ტვინის მოტყუების მიზნით
2. ხელსაყრელი შეფუთვა და გამოსახულებები — განსაკუთრებით ბავშვებზე
3. ეტიკეტზე “ჯანსაღის” შთაბეჭდილება — “ვიტამინებით”, “ნატურალური”, “ლაითი”
4. იაფი ფასი და მარტივი მოხმარება
ასეთი პროდუქტი არ არის ნამდვილი საკვები — ეს არის კომერციული პროდუქტი, რომელიც გათვლილია მოხმარების ზრდაზე, არა ჯანმრთელობაზე.
რატომ არის ეს განსაკუთრებით სერიოზული პრობლემა საქართველოში?
საქართველოში ბოლო წლებში მნიშვნელოვნად გაიზარდა ინდუსტრიულად გადამუშავებული პროდუქტების მოხმარება:
ბავშვების ლანჩბოქსების დაახლოებით 70% სწორედ ასეთი პროდუქტებით ივსება
მოზარდების 37% უკვე ჭარბწონიანობის რისკის ჯგუფშია
ოჯახების დიდი ნაწილი “სწრაფ, იაფ და შეფუთულ” საკვებს ანიჭებს უპირატესობას
სუპერმარკეტებში ნამდვილი პროდუქტები — ბოსტნეული, ხილი, ბუნებრივი საკვები — ხშირად უკანა თაროებზე დევს, ხოლო ფასდაკლება და აქციები ძირითადად სწორედ ინდუსტრიულად გადამუშავებულ პროდუქციაზე კეთდება.
ეს ნიშნავს, რომ ჩვენი თაობა იზრდება შაქარზე, დანამატებსა და ხელოვნურ გემოსზე დამოკიდებული.
პროფესორ გიორგი ფხაკაძის კომენტარი
„ინდუსტრიულად გადამუშავებული პროდუქტი დღეს ერთ-ერთი ყველაზე დიდი საფრთხეა ჯანმრთელობისთვის. ეს არ არის ნორმალური საკვები – ეს არის ნარევი, რომელიც აშლის ნივთიერებათა ცვლას, აზიანებს ტვინის უჯრედებს, ზრდის ანთებას და საბოლოოდ იწვევს ქრონიკულ დაავადებებს.
ყველაზე მძიმე შეცდომაა, როდესაც ასეთ პროდუქტებს ვაძლევთ ბავშვებს — მათ, ვისაც ორგანიზმი ჯერ კიდევ ყალიბდება.
თუ საზოგადოების განათლება, ეტიკეტების მკაცრი კონტროლი და ჯანსაღი კვების ხელშეწყობა არ განხორციელდა, მომდევნო თაობა ბევრად უფრო ადრე ნახავს დიაბეტს, გულ-სისხლძარღვთა დაავადებებს და ონკოლოგიურ რისკებს.“ განაგრძეთ კითხვა
გადმოწერე აპლიკაცია „შენი ექიმი“ – პირველი ქართული სამედიცინო პლატფორმა!
მიიღე სანდო და აქტუალური ინფორმაცია ჯანმრთელობის შესახებ – საქართველოდან და მთელი მსოფლიოდან.
iPhone: https://apps.apple.com/fr/app/sheni/id6746877342?l=en-GB
Telegram არხი: https://t.me/SheniEkimi
შენი ექიმი – ცოდნა ჯანმრთელობისთვის.
