რა ასაკამდეა ღია ბავშვის ზრდის ზონები და როდის იზრდებიან ბიჭები გვიან

ბავშვის სიმაღლეში ზრდა მშობლის ყურადღების ერთ-ერთი მთავარი საგანია. თუ ზრდა შეფერხდა, რა თქმა უნდა, მშობელი მიზეზების ძებნას იწყებს. რატომ იზრდება ზოგიერთი ბავშვი ძალიან ნელა და რატომ ჩამორჩება თანატოლებს სიმაღლეში? ამის ყველაზე გავრცელებული მიზეზებია:

• საშვილოსნოსშიდა განვითარების პათოლოგია;
• მემკვიდრეობითი დაავადებები, რომლებიც ძვლის ზრდის დარღვევას იწვევს;
• ჰორმონალური დარღვევები (ზოგიერთი ჰორმონის სიჭარბე ან სხვათა დეფიციტი);
• მედიკამენტების მიღება სხვა ქრონიკული დაავადებების სამკურნალოდ;
• მძიმე ქრონიკული დაავადებების არსებობა;
• ზოგიერთი ქრომოსომული ანომალია;
• იშვიათი მემკვიდრეობითი დაავადებები.

მაგრამ ასევე არსებობს ბავშვის ზრდაში ჩამორჩენის ნაკლებად ხილული მიზეზები:

• საჭმლის მონელების დარღვევები, მათ შორის კუჭ-ნაწლავის დაავადებები, როგორიცაა გლუტენის აუტანლობა, ლაქტოზის დეფიციტი და ნაწლავებში საკვები ნივთიერებების შეწოვის დარღვევა;
• გულ-სისხლძარღვთა და რესპირატორული სისტემების ქრონიკული დაავადებები (გულის თანდაყოლილი დეფექტები და ფილტვების განვითარება, მიოკარდიტი);
• ზედმეტი ფიზიკური დატვირთვა, როცა სპორტი ზედმეტ დატვირთვას აყენებს ხერხემალს, მაგრამ არ ჭიმავს სახსრებს;
• უჰაერობა, თუ ბავშვი მცირე დროს ატარებს ღია ცის ქვეშ და უმოძრაო ცხოვრების წესი აქვს.

რა თქმა უნდა, ეს ზოგადი მიზეზებია. კონკრეტული ბავშვის პრობლემა კი ექიმმა უნდა შეაფასოს, რომელიც ზუსტად განსაზღვრავს ზრდის შეფერხების მიზეზებს.

ზრდა ყოველთვის დამოკიდებულია ზრდის ჰორმონზე?

ზრდის ჰორმონი (GH), ან სომატოტროპინი, რეალურად განსაზღვრავს, თუ როგორ იზრდება ადამიანი. მაგრამ კავშირი ყოველთვის პირდაპირი არ არის: თუ ბავშვი დაბალია, არ შეიძლება ითქვას, რომ პრობლემა მხოლოდ ამ ჰორმონის დეფიციტია. მაგალითად, ბავშვის ზრდა-განვითარება, მრავალ ფაქტორთან ერთად, განისაზღვრება ფარისებრი ჯირკვლის ჰორმონების გამომუშავებითაც.

მოზარდობის პერიოდში ზრდის ტემპს სქესობრივი ჰორმონებიც განაპირობებენ, როგორც პირდაპირ, ისე ირიბად, სომატოტროპინის გაზრდილი სეკრეციის გზით.

მაგრამ თუ არ არის საკმარისი ზრდის ჰორმონი, ამან შეიძლება ტანდაბლობა გამოიწვიოს – ანუ ბავშვი უფრო დაბალია ვიდრე მისი თანატოლები. ამ დაავადებას ზრდის ჰორმონით სპეციალური მედიკამენტების სახით მკურნალობენ.

თუ დაავადებას დროულად აღმოაჩენენ, სანამ ზრდის ზონები ჯერ კიდევ ღიაა, მაშინ ბავშვს შეიძლება დაეხმარონ და ნორმალურ, სოციალურად მისაღებ სიმაღლეს მიაღწიოს.

ასე რომ, რა თქმა უნდა, ზრდის ტემპი დაკავშირებულია GH დონესთან, მაგრამ არა მხოლოდ მასზე. ზრდის თავისებურებებს ასევე განსაზღვრავს მემკვიდრეობითი ფაქტორები, განსაკუთრებით ბიჭებში.

არის სიტუაციები, როდესაც ზრდის ჰორმონის დონე ნორმალურია, მაგრამ ბიჭი მაინც ნელა იზრდება, თანატოლებთან შედარებით გვიან შედის პუბერტატულ ფაზაში, მაგრამ საბოლოოდ დროთა განმავლობაში სიმაღლეში უთანაბრდება თანატოლებს. ყველაზე ხშირად, მამრობითი ხაზის მამას ან ახლო ნათესავებს ჰქონდათ იგივე განვითარების მახასიათებლები და აქ პათოლოგია არ უნდა ვეძებოთ.

ზრდის დარღვევები გვხვდება აგრეთვე ძვლებისა და ხრტილების თანდაყოლილი პათოლოგიების, კუჭ-ნაწლავის ტრაქტის დაავადებების, გულის დეფექტებისა და მრავალი სხვა დაავადების დროს. სრულად