ავტორი: პროფესორი გიორგი ფხაკაძე | sheniekimi.ge
შვეიცარიაში სოფელი მეწყერმა შთანთქა — კლიმატური ცვლილება და ჯანმრთელობა ერთიან სისტემად უნდა განვიხილოთ
შვეიცარიის ალპებში, ლიოჩენტალის ხეობაში მდებარე სოფელი ბლატენი (Blatten) მიწისქვეშ აღმოჩნდა. Reuters-ის ცნობით, ბირჩის მყინვარის მოულოდნელმა ჩამოშლამ massive მეწყერი გამოიწვია, რომელმაც სოფლის 90% დაფარა.
The Guardian-ის თანახმად, ერთი ადამიანი დაკარგულად ითვლება, ხოლო როგორც DW და The Nightly იტყობინებიან, სოფლის ინფრასტრუქტურა მთლიანად განადგურდა.
კლიმატური ცვლილება — აღარ არის მხოლოდ ამინდის ცვლილება
კლიმატოლოგების შეფასებით, მეწყერის გამომწვევი ძირითადი ფაქტორია გლობალური დათბობით გამოწვეული პერმაფროსტის დნობა. მყინვარების სტრუქტურულ მდგრადობაზე ზემოქმედება არღვევს ბუნებრივ ბალანსს მთიან რეგიონებში, რაც ზრდის კატასტროფების ალბათობას — მათ შორის საქართველოშიც.
ჯანმრთელობა და კლიმატი — ერთი სისტემის ორი მხარე
ბლატენის ტრაგედია ცხადყოფს, რომ კლიმატური ცვლილება პირდაპირ მოქმედებს ადამიანების ფიზიკურ და ფსიქიკურ ჯანმრთელობაზე:
- იზრდება სტრესი, შფოთვა და PTSD
- იზღუდება სამედიცინო სერვისებზე წვდომა
- ინფექციური დაავადებების გავრცელების რისკი მკვეთრად იზრდება
- გრძელვადიანი ზემოქმედება განსაკუთრებით მძიმედ აისახება ბავშვებსა და მოხუცებზე
ჯანდაცვის მსოფლიო ორგანიზაცია გვაფრთხილებს, რომ კლიმატური ცვლილება 21-ე საუკუნის ერთ-ერთი უმთავრესი საზოგადოებრივი ჯანმრთელობის გამოწვევაა.
ჩვენს მიერ გამოქვეყნებულ მასალაში „ზომბი ვირუსი“ განვიხილავთ, თუ როგორ შეიძლება დნობადმა მყინვარებმა გააქტიუროს ძველი პათოგენები — რაც კიდევ ერთხელ აჩვენებს კლიმატსა და ვირუსებზე გავლენის სიღრმეს.
ეს არ არის ცალკეული ტრაგედია — ეს სისტემური სიგნალია
ბლატენი არ არის გამონაკლისი. ეს მაგალითია იმისა, თუ რა შეიძლება მოხდეს, როცა კლიმატურ რისკებს არ ვაქცევთ სათანადო ყურადღებას. ეს ტრაგედია განაპირობა გლობალურმა პროცესებმა, როგორიცაა:
- გლობალური დათბობა და გაუდაბურება
- ბიომრავალფეროვნების განადგურება
- მწვანე პოლიტიკის უგულებელყოფა
ხშირად დასმული კითხვები
შეიძლებოდა ბლატენის მეწყერის თავიდან აცილება?
✔️ ნაწილობრივ — სათანადო მონიტორინგითა და ადრეული გაფრთხილებით.
არის თუ არა მეწყერის მიზეზი კლიმატური ცვლილება?
✔️ დიახ — პერმაფროსტის დნობამ მყინვარის ჩამოშლაში გადამწყვეტი როლი ითამაშა.
როგორ მოქმედებს ტრავმა ადამიანის ფსიქიკაზე?
✔️ შფოთვა, PTSD, უძილობა და სტრესი ხშირია კატასტროფის შემდეგ.
რას უნდა აკეთებდეს საზოგადოება?
✔️ ცნობიერების ამაღლება, მდგრადი ცხოვრების წესი, გარემოსდაცვითი ქმედებები.
რატომ უნდა ჩაერთოს ჯანდაცვა კლიმატურ სტრატეგიებში?
✔️ კლიმატს უკვე აქვს ზეგავლენა წყალსა და ჰაერზე, რაც პირდაპირ კავშირშია საზოგადოებრივ ჯანმრთელობასთან.
რა როლს თამაშობს Sheniekimi.ge?
✔️ ვეხმარებით საზოგადოებას კლიმატური რისკების გაგებაში, განათლებასა და პრევენციაში.
გაიგეთ მეტი
- sheniekimi.ge — ციფრული რეკომენდაციები და ჯანდაცვის ცნობიერება
- sheniambebi.ge — ოჯახის ჯანმრთელობა და ბავშვთა დაცვის რჩევები
ავტორის შესახებ
პროფესორი გიორგი ფხაკაძე — დავით ტვილდიანის სამედიცინო უნივერსიტეტის პროფესორი, მედიცინის დოქტორი (PhD), ჯანდაცვის მაგისტრი (MPH), საზოგადოებრივი ჯანმრთელობის ინსტიტუტის თავმჯდომარე. მას აქვს 25 წელზე მეტი საერთაშორისო და ადგილობრივი გამოცდილება კლიმატისა და ჯანდაცვის ინტეგრირებულ პოლიტიკებში.
ჰეშთეგები: #გიორგიფხაკაძე #drpkhakadze #sheniekimi #შენიექიმი #კლიმატიცვლილება #ბლატენი #საზოგადოებრივიჯანმრთელობა #ზომბივირუსი #კლიმატისწინაახლაზი
