ტვინის ღეროვანი უჯრედები და რეგენერაციის გასაღები – ბავშვობის სიგნალები ზრდასრულ ტვინში!
ახალი კვლევა ცვლის ჩვენს წარმოდგენას ტვინის რეგენერაციის შესახებ!
მეცნიერებმა აღმოაჩინეს, რომ ტვინის ღეროვანი უჯრედები (NSCs) მუდმივად უკუკავშირში არიან საკუთარ „შთამომავლობასთან“ – იმ უჯრედებთან, რომლებსაც ისინი წარმოქმნიან. ეს აღმოჩენა თავდაყირა აყენებს ადრე მიღებულ შეხედულებას, რომ ღეროვანი უჯრედები მხოლოდ ახალ უჯრედებს წარმოქმნიან და შემდეგ ამ პროცესზე გავლენას აღარ ახდენენ.
როგორ ხდება ტვინის რეგენერაცია?
ტვინის ღეროვანი უჯრედები პერიოდულად „იძინებენ“ და „იღვიძებენ“ – მათი აქტივობა დამოკიდებულია იმაზე, თუ რამდენი „შვილობილი“ უჯრედი (დაუგრავებული ნეირონი) წარმოიქმნება.
თუ მცირე რაოდენობის ნეირონები იქმნება, ღეროვანი უჯრედები კვლავ აქტიურდებიან და უფრო მეტ ნეირონს ქმნიან.
ხოლო, თუ მეტად აქტიური რეგენერაცია მიმდინარეობს და უფრო მეტი „შვილობილი“ უჯრედი ჩნდება, ეს ღეროვან უჯრედებს განგაშის სიგნალს უგზავნის და ისინი პასიურ ფაზაში გადადიან.
ეს ნიშნავს, რომ ტვინი მუდმივ დიალოგშია საკუთარ უჯრედებთან და თვითრეგულაციას ახდენს, რათა ნეირონების წარმოქმნის პროცესმა ოპტიმალურად იმუშაოს.
ტვინის რეგენერაციის საიდუმლო – „ბავშვობის სიგნალები“
მეცნიერების აღმოჩენამ აჩვენა, რომ ღეროვანი უჯრედების რეგენერაციული ფუნქცია ბავშვობის პერიოდში აქტიურ სიგნალებზეა დამოკიდებული.
ეს ნიშნავს, რომ ტვინში ღრმად ფესვგადგმული პროცესები ბავშვობისგან მიღებულ „ინსტრუქციებს“ იყენებენ ზრდასრულ ასაკშიც.
რატომ არის ეს აღმოჩენა მნიშვნელოვანი?
ნეიროდეგენერაციული დაავადებების (როგორიცაა ალცჰაიმერი, პარკინსონი) სამკურნალო ახალი მიდგომები შეიძლება სწორედ ამ პროცესზე იყოს დაფუძნებული.
ღეროვანი უჯრედების მართვის შესაძლებლობა ტვინის რეგენერაციისა და ასაკობრივი დეგენერაციის შეფერხებისთვის შეიძლება გადამწყვეტი აღმოჩნდეს.
კვლევა გვაჩვენებს, რომ ტვინი გაცილებით უფრო მოქნილი და თვითრეგულირებადია, ვიდრე ადრე გვეგონა.
საქართველოსთვის რა მნიშვნელობა აქვს?
ნეიროდეგენერაციული დაავადებები, განსაკუთრებით ალცჰაიმერი და დემენცია, მზარდი გამოწვევაა საქართველოს მოსახლეობისთვის.
საქართველოში ხანდაზმულ მოსახლეობაში ალცჰაიმერის შემთხვევები ბოლო 20 წელიწადში 2-ჯერ გაიზარდა.
სამედიცინო კვლევების გაძლიერება და ღეროვანი უჯრედების როლზე ფოკუსირება მნიშვნელოვანი ნაბიჯი იქნება საზოგადოებრივი ჯანმრთელობის გაუმჯობესებისთვის.
პროფესორ გიორგი ფხაკაძის კომენტარი:
“ეს კვლევა ახალ პერსპექტივას გვიჩვენებს ტვინის რეგენერაციისა და ნეიროდეგენერაციული დაავადებების მკურნალობაში. სამედიცინო მეცნიერება სულ უფრო უახლოვდება იმ მომენტს, როდესაც შევძლებთ ტვინის ბუნებრივი რეგენერაციის პროცესის გაძლიერებას. ამას კი დიდი პოტენციალი აქვს ისეთი დაავადებების პრევენციასა და მკურნალობაში, როგორიცაა ალცჰაიმერი და დემენცია.”
წყაროები:
Nature Medicine – Stem cells use feedback signals to regulate neurogenesis
https://www.nature.com/articles/s41591-024-03426-4
National Institute on Aging – Brain plasticity and regeneration
https://www.nia.nih.gov/health/brain-health
World Health Organization (WHO) – Alzheimer’s disease and neurological disorders
https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/dementia
Harvard Medical School – Neural stem cells and their role in brain function
https://hms.harvard.edu/news/neuroregeneration
დამატებითი ინფორმაციისთვის:
შენი მედიცინა – ჯანმრთელობა და კვების რეკომენდაციები: shenimedicina.ge
შენი ექიმი – ბუნებრივი მკურნალობა და ჰოლისტიკური ჯანმრთელობა: sheniekimi.ge
გააზიარეთ ეს ინფორმაცია, რათა ყველასთვის ხელმისაწვდომი იყოს უახლესი სამეცნიერო აღმოჩენები!
#ნეირომეცნიერება #ტვინისრეგენერაცია #ალცჰაიმერი #ღეროვანიუჯრედები #drpkhakadze #აქხარისხია
პროფესორი გიორგი ფხაკაძე
“საზოგადოებრივი ჯანდაცვის ინსტიტუტის” თავმჯდომარე და საერთაშორისო ჯანდაცვის აღიარებული ექსპერტი; WHO-ს ექსპერტი; Relief International-ის მმართველი საბჭოს დირექტორი და გაეროს გენერალური მდივნის ყოფილი მრჩეველი. მას აქვს 25 წელზე მეტი გამოცდილება ჯანდაცვის სექტორში, როგორც საქართველოში, ასევე – საერთაშორისო დონეზე.
