21-ე საუკუნის პანდემია – სმარტფონებისა და ციფრულ მოწყობილობების გადამეტებული დროით გამოყენება
21-ე საუკუნეში სმარტფონებისა და ციფრული მოწყობილობების გადამეტებული გამოყენება ხშირად “პანდემიად” მოიხსენიება. თუმცა, ეს პრობლემა არა მხოლოდ ზრდასრულებში, არამედ ბავშვებშიც აქტუალურია.
როგორ ზემოქმედებს გაჯეტების გამოყენება ბავშვების ფიზიკურ, ემოციურ და სოციალურ განვითარებაზე – რეკომენდაციები:
როგორ მოქმედებს გაჯეტების გამოყენება ბავშვებზე?
ბავშვებისთვის გაჯეტების არამიზნობრივი და გადამეტებული გამოყენება უარყოფითად მოქმედებს მათ ფსიქიკურ და ფიზიკურ ჯანმრთელობაზე. კვლევებმა აჩვენა, რომ ამგვარი გამოყენება იწვევს:
- ძილის დარღვევებს: გაჯეტების ხანგრძლივი გამოყენება უშლის ხელს მელატონინის წარმოებას, რაც ძილის ხარისხს ამცირებს.
- ემოციურ პრობლემებს: გაჯეტების ზედმეტმა გამოყენებამ შეიძლება გამოიწვიოს დეპრესია და სტრესი.
- სოციალური იზოლაციის: სოციალური ურთიერთობების ნაკლებობა და დამოკიდებულება მოწყობილობებზე ბავშვებს იზოლაციაში ჩააგდებს.
მშობლების როლი
მშობლებმა უნდა აკონტროლონ, რამდენ დროს ატარებს ბავშვი გაჯეტებთან. ხშირ შემთხვევაში, მშობლები თავიანთი დაღლილობიდან გამომდინარე ბავშვების მოთხოვნებს აკმაყოფილებენ, რაც უარყოფითად მოქმედებს მათი განვითარების პროცესზე. კარგი იქნება, თუ მშობლები:
- დააწესებენ შეზღუდვები ეკრანზე გატარებული დროის შესახებ.
- გაესაუბრებიან შვილებს და გააცნობიერებენ წესების მნიშვნელობას.
რა ასაკიდან და რამდენი დრო შეიძლება გაჯეტებზე?
სასურველია, ბავშვებს არ ჰქონდეთ სმარტფონებთან წვდომა 2 წლამდე. თუ მაინც იყენებენ, თითო ჯერზე მაქსიმუმ 15 წუთი უნდა ჰქონდეთ.
რეკომენდაციები მშობლებისთვის
- ეკრანის გარეშე დრო: ბავშვებმა უნდა შეწყვიტონ ეკრანის ყურება ძილის წინ მინიმუმ ერთი საათით ადრე.
- აქტიური დრო: წაახალისეთ მეტი ფიზიკური აქტივობა და ჩაერთეთ არა ეკრანთან დაკავშირებული ჰობიებით.
- თანამშვენიერება: გაატარეთ ხარისხიანი დრო თქვენს შვილთან, რათა დაეხმაროთ მას საკუთარი ინტერესების გამოვლენაში.
ტელევიზორის ზიანის პარალელური ზემოქმედება
ტელევიზორი ნაკლებად იწვევს დამოკიდებულებას, მაგრამ მაინც საჭიროა მისი გამოყენების დროის კონტროლი. როგორც გაჯეტების, ისე ტელევიზორის გამოყენება შეიძლება იყოს საზიანო, თუ მასზე დიდი დროა დახარჯული.
დასკვნა
სმარტფონებისა და სხვა გაჯეტების გამოყენება ბავშვების განვითარებაზე დიდ გავლენას ახდენს. მშობლები უნდა იყვნენ ყურადღებით და უნდა დააწესონ მკაცრი წესები, რათა უზრუნველყონ მათი შვილების ჯანსაღი განვითარება და სოციალური ურთიერთობები.
ბავშვებისთვის, მით უმეტეს თუკი პატარა ჯერ არ მეტყველებს, გაჯეტების გამოყენება გაცილებით საზიანოა. კვლევებით დასტურდება, რომ ის შესაძლოა გახდეს მეტყველების შეფერხების/გადავადების მიზეზი, თუკი გავითვალისწინებთ იმას, რომ ბავშვები უყურებენ და უსმენენ ვიდეოებს სხვადასხვა უცხო ენაზე, ეს კიდევ უფრო ართულებს მეტყველების დაწყების პროცესს. ასევე, რაც ისედაც ყველასთვის კარგად ცნობილი ფაქტია, იწვევს მხედველობის პრობლემებს.
სმარტფონების გადამეტებული გამოყენება ბავშვებს სოციალური და კომუნიკაციის უნარების განვითარებაში უშლის ხელს, იკლებს ფიზიკური აქტიურობაც, რაც ჯანმრთელობისთვის უმნიშვნელოვანესია. ბავშვი ეჯაჭვება მოწყობილობებს და თანატოლებთან თამაშის ნაცვლად, დროის მეტ ნაწილს ეკრანთან ატარებს.
მასალის გამოყენების პირობები
