ძვლის სიმკვრივის სკანირება (DEXA) – ყველაფერი, რაც უნდა იცოდეთ, რას წარმოადგენს და როგორ მუშაობს – საინფორმაციო ბუკლეტები
ძვლის სიმკვრივის სკანირება, ასევე ცნობილი როგორც DEXA (Dual-Energy X-ray Absorptiometry), წარმოადგენს მნიშვნელოვან მეთოდს ძვლის ჯანმრთელობის შეფასებისთვის. ეს ტესტი გამოიყენება ძვლის სიმკვრივის განსაზღვრისა და ძვლის დაავადებების დასადგენად, როგორიცაა ოსტეოპოროზი.
პაციენტის ინფორმაცია: ძვლის სიმკვრივის სკანირება (DEXA)
შესავალი
• ეს ბროშურა შეიცავს ინფორმაციას ძვლის სიმკვრივის სკანირების შესახებ (DEXA), სადაც განმარტავენ, რას მოიცავს პროცედურა, როგორ უნდა მოემზადოთ და რას ნიშნავს შედეგები. ძვლის სიმკვრივის სკანირება ხელს უწყობს ძვლის სიძლიერის შეფასებას და ჩვეულებრივ გამოიყენება ისეთი პირობების დიაგნოსტირებისთვის ან მონიტორინგისთვის, როგორიცაა ოსტეოპოროზი.
რა არის ძვლის სიმკვრივის სკანირება?
• ძვლის სიმკვრივის სკანირება, ასევე ცნობილი როგორც DEXA სკანირება (Dual-Energy X-ray Absorptiometry), არის მარტივი და არაინვაზიური პროცედურა, რომელიც ზომავს თქვენი ძვლების სიმკვრივეს, განსაკუთრებით ისეთ ადგილებში, როგორიცაა ბარძაყი და ხერხემალი. ის ეხმარება განსაზღვროს მოტეხილობების და ძვლის დაკარგვის რისკი, რომელიც ჩვეულებრივ ასოცირდება ოსტეოპოროზის მსგავს მდგომარეობებთან.
დანიშნულება: ხშირად გამოიყენება ოსტეოპოროზის ან ძვლის შესუსტების რისკის მქონე ადამიანებისთვის, განსაკუთრებით ქალების პოსტმენოპაუზის პერიოდში, ან პირებისთვის, რომლებსაც აქვთ რისკ-ფაქტორები, როგორიცაა მოწევა, სტეროიდების ხანგრძლივი გამოყენება ან მოტეხილობების ოჯახური ისტორია.
როგორ მოვემზადოთ პროცედურისთვის
1. ტანსაცმელი: ატარეთ თავისუფალი, კომფორტული ტანსაცმელი ელვის, ღილების ან ლითონის საგნების გარეშე, რადგან ლითონმა შეიძლება ხელი შეუშალოს რენტგენის სურათს.
2. მოერიდეთ კალციუმის დანამატებს: არ მიიღოთ კალციუმის დანამატები სკანირებამდე 24 საათით ადრე ზუსტი შედეგების უზრუნველსაყოფად.
3. დიეტა და მედიკამენტები: როგორც წესი, არ არსებობს სპეციალური დიეტური შეზღუდვები, მაგრამ აცნობეთ ექიმს, თუ გქონდათ ბოლოდროინდელი ვიზუალიზაციის კვლევები ბარიუმის ან კონტრასტული საღებავის გამოყენებით, რადგან ამან შეიძლება ხელი შეუშალოს შედეგებს.
4. სამედიცინო ისტორია: აცნობეთ თქვენს ექიმს, თუ ორსულად ხართ ან ფიქრობთ, რომ შეიძლება იყოთ, რადგან რენტგენმა შეიძლება საფრთხეს შეუქმნას განვითარებად ნაყოფს. გარდა ამისა, აცნობეთ თქვენს ჯანდაცვის პროვაიდერს ძვლის ნებისმიერი წინა მოტეხილობის ან სამედიცინო მდგომარეობის შესახებ, რომელიც გავლენას ახდენს ძვლის ჯანმრთელობაზე.
რა ხდება პროცედურის დროს?
1. განლაგება: თქვენ უნდა დაწვეთ მაგიდაზე და სკანირების მკლავი გაივლის თქვენს სხეულს ძვლის სიმკვრივის გასაზომად. როგორც წესი, ბარძაყისა და ხერხემლის სკანირება ხდება.
2. ხანგრძლივობა: სკანირებას უმტკივნეულოა და დაახლოებით 10-დან 20 წუთამდე სჭირდება. ზუსტი წაკითხვის უზრუნველსაყოფად სკანირების დროს უნდა დარჩეთ უძრავად.
3. რადიაციული ზემოქმედება: DEXA-ს სკანირება იყენებს რადიაციის ძალიან დაბალ დოზას, გაცილებით დაბალია ვიდრე სტანდარტული რენტგენი, რაც პროცედურას უსაფრთხოს ხდის ადამიანების უმეტესობისთვის.
შედეგებისა და რისკების ინტერპრეტაცია
1. ნორმალური შედეგები:
o ნორმალური შედეგი მიუთითებს ჯანსაღ ძვლის სიმკვრივეზე თქვენი ასაკისა და სქესის მიხედვით. თქვენი ექიმი მოგცემთ T-ქულს, რომელიც ადარებს თქვენს ძვლის სიმკვრივეს ჯანმრთელ ახალგაზრდა ზრდასრულს. T-ქულა -1.0 ან მეტი ნორმად ითვლება.
2. არანორმალური შედეგები:
o ოსტეოპენია: T- ქულა -1.0-დან -2.5-მდე მიგვითითებს იმაზე, რომ თქვენი ძვლის სიმკვრივე ნორმალურზე დაბალია და თქვენ შეიძლება გქონდეთ მოტეხილობების გაზრდილი რისკი. ამ მდგომარეობას ოსტეოპენია ეწოდება.
o ოსტეოპოროზი: T- ქულა -2.5 ან უფრო დაბალი მიუთითებს ოსტეოპოროზის მდგომარეობაზე, როდესაც ძვლები სუსტი და მტვრევადი გახდა. ეს ზრდის მოტეხილობების რისკს, განსაკუთრებით ბარძაყის, ხერხემლისა და მაჯის არეში.
3. შემდეგი ნაბიჯები:
o თუ თქვენი შედეგები აჩვენებს ოსტეოპენიას ან ოსტეოპოროზიას, თქვენი ექიმი განიხილავს ისეთ მკურნალობას, როგორიცაა მედიკამენტები, დანამატები ან ცხოვრების წესის შეცვლა (მაგ., კალციუმის და D ვიტამინის მიღების გაზრდა, წონის მატარებელი ვარჯიშები), რაც დაგეხმარებათ ძვლების გაძლიერებაში და მოტეხილობების რისკის შესამცირებლად.
4. რისკები:
o DEXA სკანირება უსაფრთხო და სწრაფი პროცედურაა მინიმალური რისკით. რადიაციის ზემოქმედების დონე უკიდურესად დაბალია, რაც საჭიროების შემთხვევაში ვარგისია განმეორებით გამოყენებისთვის. თუმცა, ორსულმა ქალებმა ზოგადად თავი უნდა აარიდონ DEXA-ს სკანირებას, გარდა იმ შემთხვევისა, როდესაც ეს აუცილებელია.
როდის მივიღებ შედეგებს?
• თქვენი ექიმი ჩვეულებრივ მიიღებს შედეგებს რენტგენოლოგისგან რამდენიმე დღეში. ისინი დაგიკავშირდებიან, რათა აგიხსნათ დასკვნები და განიხილონ შემდგომი ნაბიჯები ან მკურნალობა.
და ბოლოს
• თუ თქვენ გაქვთ რაიმე შეშფოთება ან შეკითხვა ძვლის სიმკვრივის სკანირების პროცედურასთან ან თქვენს შედეგებთან დაკავშირებით, გთხოვთ, დაუკავშირდეთ თქვენს ჯანდაცვის პროვაიდერს.